نقش قطعیت آگاهانه و ضمنی در بستر تصمیم‌های چند مرحله‌ای

مقدمه: هدف این پژوهش به دنبال بررسی نقش قطعیت آگاهانه در مقابل قطعیت ضمنی در بستر مطالعه چگونگی تنظیم استراتژی تصمیم‌های چند مرحله‌ای ا‌ست. در این مطالعه، از تصمیم‌‌گیری دو مرحله‌ای به عنوان بستری مناسب برای بررسی این تفاوت استفاده شده است. این موضوع از آنجا حائز اهمیت است که در مطالعات سال‌های اخیر در حوزه تصمیم‌‌گیری، مساله شکل‌گیری قطعیت از جمله سوالات مهم بوده است. این مطالعه می‌تواند تصویر کامل‌تری از بازنمایی قطعیت و اثر آن بر مولفه‌های تصمیم را نشان دهد. روش کار: این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح درون‌آزمودنی بود. در این مطالعه از داده‌های آزمایش روان-فیزیک نقاط متحرک تصادفی 12 شرکت‌کننده که به روش نمونه‌‌گیری در دسترس انتخاب شده بودند، استفاده شد. هر شرکت‌کننده در طی 4 بلاک مجموعا 528 آزمایه را کامل کرد. شرکت‌‌کنندگان باید دو تصمیم ادراکی متوالی را اخذ و همزمان با پاسخ، میزان قطعیت خود را با ساکاد چشمی اعلام می‌کردند. یافته‌‌ها: نتایج نشان داد کاهش قدرت محرک در تصمیم اول به طرز معناداری منجر به افزایش زمان پاسخ تصمیم دوم می‌شود. همچنین گزارش قطعیت بالاتر در تصمیم اول به افزایش زمان پاسخ تصمیم دوم منتهی می‌شود. از طرفی نتایج نشان داد قطعیت تصمیم اول بر زمان پاسخ تصمیم دوم به طرز معناداری اثر بیشتری نسبت به تاثیر صحت تصمیم اول بر زمان پاسخ تصمیم دوم دارد. نتیجه‌‌گیری: هنگامی که قطعیت در مورد هر تصمیم به صورت همزمان با پاسخ و آگاهانه گزارش می‌شود همان اثری را بر تنظیم استراتژی می‌گذارد که در عدم گزارش قطعیت دیده می‌‌شد. بر همین اساس می‌توان عنوان کرد که در بستر تصمیمات چند مرحله‌ای ادراکی، قطعیت آگاهانه و ضمنی مشابه با یکدیگر عمل می‌کنند.

Introduction: The aim of this study is to investigate the role of explicit confidence versus implicit in the context of studying how to set the strategy of multi-stage decisions. In this study, two-stage decision making has been used as a suitable context to examine this difference. This issue is significant because the formation of confidence has been one of the most important questions posed. This study aim to provide a better view of confidence and its effect on the different elements of decision making. Methods: This research was an experimental study with a within subject design. The experiments were done on a sample of 12 people (10 man, 22-36 years old), selected through convenience sampling. Each participant completed a total of 528 tests in 4 blocks of random dot motion. Participants had to make two consecutive perceptual decisions simultaneously with the answer, they announced their degree of certainty with a visual saccade. The testing and data analysis was done in MATLAB. Results: The results of the Kruskal-Wallis test showed that reducing the motion strength in the first decision leads to increasing the response time of the second decision. Also, a higher level of confidence in the first decision leads to an increase in the response time of the second decision. The results of the Wilcoxon test indicated that the confidence of the first decision has a greater effect on the response time of the second decision in comparison to the effect of the accuracy of the first decision on the response time of the second decision. Conclusion: When the confidence level of each decision is consciously reported, simultaneously with their responses, it has the same effect on the strategy’s setting as the lack of reporting uncertainty. Accordingly, it can be said that in the context of multi-stage perceptual decisions, explicit and implicit confidence act similarly.

تصمیم‌گیری ادراکی ، تصمیم‌­های چند مرحله‌­ای ، قطعیت

confidence ، Perceptual Decision-Making ، Multi-Stage Decisions