تأثیر توانبخشی شناختی گروهی بر توانایی حل مسئله در دانش‌آموزان با اختلال نارسایی توجه / فزون کنشی

زمینه و هدف: پژوهش‌ها نشان دادند که یکی از مشکلات اصلی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی‌توجه/ فزون‌کنشی، مشکلات آنها در مهارت‌های حل مسئله در موقعیت‌های مختلف است. شیوه‌های مختلفی برای درمان و توانبخشی این کودکان به کار رفته است، اما این مطالعه با هدف بررسی تأثیر توانبخشی شناختی گروهی بر توانایی حل مسئله دانش‌آموزان با اختلال نارسایی توجه‌/‌فزون‌کنشی انجام شد. روش: روش این پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش ‌آزمون– پس‌ آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال نارسایی توجه‌/ ‌فزون‌کنشی منطقه 12 شهر تهران در نیمه اول سال تحصیلی 1397-1396 تشکیل می‌دادند که تعداد 30 نفر از آنها به روش نمونه‌ گیری در دسترس بر حسب شرایط ورود و خروج از نمونه، و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) جایدهی شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 30- 45 دقیقه آموزش گروهی توانبخشی شناختی را دریافت کردند، ولی گروه گواه این مداخله را دریافت نکرده است. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه علائم مرضی کودکان (اسپیرافکین و گادو، 1994) و آزمون برج لندن (شالیس، 1982) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌‌ها با آزمون تحلیل کوواریانس تک‌متغیره انجام شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد توانبخشی شناختی مبتنی گروهی، تأثیر معناداری بر بهبود توانایی حل مسئله در دانش‌آموزان با اختلال نارسایی توجه‌/ ‌‌فزون‌کنشی داشت (0/01P). نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این مطالعه مبنی بر تأثیر توانبخشی شناختی مبتنی بر آموزش گروهی بر مهارت‌های حل مسئله در دانش‌آموزان با نارسایی توجه‌/‌ فزون‌کنشی می‌توان نتیجه ‌گیری کرد که این شیوه درمانی با تقویت مناطق مغزی مربوط به توجه و تمرکز باعث بهبود عملکرد این کودکان در حیطه ‌های مختلف تحصیلی و رفتاری می‌شود.

Background and Purpose: Research has shown that children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) lack problem-solving skills to face with problems in different situations. Different techniques have been used to treat and rehabilitate these children. This study aimed to investigate the effect of group cognitive rehabilitation therapy on problem-solving skills of students with ADHD. Method: This research was a quasi-experimental study with pretest-posttest control group design. The study population included all the students with ADHD who were studying in District 12 of Tehran during the first semester of academic year 2017-2018. A sample of 30 students was selected by convenience sampling based on inclusion and exclusion criteria and then randomly assigned to either the experimental or control group (15 per group). The experimental group underwent ten 30-45-min sessions of group cognitive rehabilitation therapy, while the control group received no intervention. Child Symptom Inventory (Sprafkin & Gadow, 1994) and London Tower Test (Shalis, 1984) were used to collect the data. Data were analyzed by ANCOVA. Results: Findings showed that group cognitive rehabilitation therapy had a significant effect on improving the problem-solving skills of students with ADHD (p Conclusion: Based on the results of this study which indicated the effect of group cognitive rehabilitation therapy on problem-solving skills of students with ADHD, it can be concluded that via reinforcing the brain areas related to attention and concentration, this therapeutic method can improve the academic and behavioral performance of these children.

حل مسئله ، گروه‌درمانی توانبخشی شناختی ، نارسایی توجه / فزون کنشی

Group cognitive rehabilitation therapy ، Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) ، problem-solving