دریدا و نظریه معنا در هوسرل

موضوع این مقاله بررسی نقد دریدا بر نظریه معنا نزد هوسرل است. از میان سه جزء زبان در تقسیم‌بندی کلاسیک آن (دستور زبان، منطق، فن سخنوری) هوسرل معنا را در جزء دوم یعنی منطق استوار می‌سازد. او معنای منطقی را از جنس "بیان" می‌داند اما میان بیان و بروز خارجی آن در "نشانه‌ها" و در ارتباط میان انسان‌ها پیوندی ذاتی مشاهده نمی‌کند. از نظر هوسرل ارتباط و نشانه اقشاری خارجی نسبت به بیان‌اند. بنابراین، می‌توان بیان (معنا) را مستقل از ارتباط نشانه‌ای تصور کرد. شکل خالص بیان که در دیالوگ آلوده نشده است سخن بدون مخاطب خارجی یا "تنهاگویی" یا حضور بی‌واسطه معناست. اما به عقیده دریدا میان معنا (بیان) و نشانه‌های آن نوعی درهم تنیدگی ذاتی وجود دارد. معنا هرگز نمی‌تواند مجرد از بافت زبان‌شناختی، نشانه‌شناختی و تاریخی‌اش در نظر گرفته شود. هر یک از این‌ بافت‌ها نظامی از ارجاع است که به فراسوی خود ـ حضوری معنا اشاره دارد. دریدا می‌کوشد با نشان دادن پیوند ذاتی نشانه و معنا، کل برنامه پدیده‌شناسی هوسرل را مورد سؤال قرار دهد.

هوسرل ، معنا ، بیان ، دریدا ، نشانه ، پیشابیانی ، پیشازبانی